www.pedagogikabloka.fora.pl

aka19x

SYLLABUS
Rok akademicki 2010/2011

Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach

Wydział:Humanistyczny Instytut:Pedagogiki

Katedra:Historii i Teorii Wychowania

Kierunek:pedagogika Specjalność:Wszystkie - standard

Przedmiot:Teoretyczne podstawy wychowania

Osoba odpowiedzialna za przedmiot: dr hab. prof. UPH Edmund Szweda
Prowadzący wykład: dr hab. prof. UPH Edmund Szweda ; ćwiczenia: dr hab. prof. UPH Edmund Szweda, dr Aneta Ignatowicz,dr Beata Kozaczyńska

2. Cele i efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje jakie powinien osiągnąć student:
Celem kształcenia jest opanowanie wiedzy i nabycie stosownych kompetencji w ń/w zakresie:
a)Wiedzy dotyczącej metateorii wychowania, w tym definicji teorii wychowania, jej źródeł, rodzajów, struktury, języka, powiązań z subdyscyplinami pedagogiki i innymi naukami, m.in. z psychologią, filozofią, socjologią, zarządzaniem zasobami ludzkimi, biomedycznymi podstawami rozwoju człowieka;
b)Kompetencji rozumienia: procesów społecznych zachodzących w otoczeniu
i środowisku życia człowieka, istoty czynników regulujących przemiany
w zbiorowościach społecznych, w globalnych i lokalnych procesach gospodarczych, kulturowych, jako kontekstu rozwoju człowieka, jego wychowania, szeroko rozumianej edukacji.

Metody dydaktyczne – wykłady z wykorzystaniem prezentacji graficznych, mające charakter ciągłego dialogu i weryfikacji efektów komunikacji ze studentami. Ćwiczenia będące podstawowym sposobem stałej weryfikacji opanowywania wiedzy z zakresu teorii wychowania, ale także możliwością krytycznych odniesień do tej wiedzy, szczególnie
w zakresie jej przydatności i zastosowań w praktyce życia społecznego oraz w rozwoju indywidualnym człowieka. W ramach wybranych ćwiczeń studenci prezentują m.in. „swoje” mini projekty, np. diagnozy, listy zagrożeń bezpieczeństwa dziecka i sposobów przeciwdziałania tym zagrożeniom.

3. Kryteria, elementy i forma oceny przedmiotu – efektów kształcenia:

Przedmiot kończy się egzaminem ustnym, który jest poprzedzony sprawdzianem wiedzy
z efektów kształcenia w oparciu o stosowny test.
O możliwości przystąpienia do egzaminu decyduje zaliczenie ćwiczeń i pozytywna ocena
z wspomnianego testu.
Student ma możliwość wyboru terminu egzaminu – termin I, II, III – bez wpływu tego wyboru na ocenę.
Podstawę zaliczenia ćwiczeń na konkretną ocenę stanowią:
- obecność na ćwiczeniach połączona z aktywnością studenta, nieobecność na ćwiczeniach wiąże się z koniecznością ich zaliczenia w formie wskazanej przez prowadzącego je nauczyciela akademickiego.

4. Treści kształcenia zgodne z obowiązującymi standardami kształcenia:

(Załącznik nr 78 do Rozporządzenia MNiSzW z dnia 12 lipca 2007 r. w sprawie standardów kształcenia dla poszczególnych kierunków oraz poziomów kształcenia, a także trybu tworzenia i warunków, jakie musi spełniać uczelnia, by prowadzić studia międzykierunkowe oraz makrokierunki)
Załącznik nr 78
Standardy kształcenia dla kierunków studiów: Pedagogika
A. Studia pierwszego stopnia
III. Ramowe treści kształcenia
B. Grupa treści kierunkowych
„2. Kształcenie w zakresie teoretycznych podstaw wychowania.
Treści kształcenia: Psychologiczne, socjologiczne i filozoficzne podstawy wychowania.
Geneza i ewolucja teorii wychowania (teorie ogólne, średniego zasięgu i empiryczne).
Potoczne teorie wychowania a teoretyczna refleksja nad wychowaniem. Teorie naukowe
i ich orientacje. Analiza porównawcza teorii wychowania: ich różnice i elementy wspólne.
Metateoria wychowania. Metodologiczne problemy teorii wychowania. Aksjologiczne
i teleologiczne podstawy wychowania. Struktura procesu wychowania i jego dynamika.
Podstawowe właściwości procesu wychowawczego. Granice i mierniki oddziaływań
wychowawczych. Wychowanie a samowychowanie. Podstawowe dziedziny wychowania
i ich teorie. Błędy wychowania a pseudowychowanie. Współczesne konteksty, idee
i problemy teorii wychowania. Metodyczne aspekty wychowania: technologie wychowania,
zasady, metody, formy, techniki i środki wychowania.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: analizowania relacji między teorią
wychowania a innymi dyscyplinami pedagogicznymi oraz naukami pogranicza;
rozwiązywania problemów wychowawczych w świetle różnych teorii wychowania;
samodzielnego wiązania procesów wychowania z innymi procesami społecznymi
i edukacyjnymi; projektowania własnych rozwiązań problemów wychowawczych;
porównywania teorii i konfrontowania ich z sytuacją społeczno-historyczną oraz polityczną
społeczeństw.”

5. PROGRAM

Wykłady1. Psychologiczne, socjologiczne i filozoficzne podstawy wychowania. Teoria wychowania
a inne nauki.
2. Geneza, ewolucja teorii wychowania, ujęcia interpretacyjne w XXI wieku. Metodologia wychowania.
3. Dylematy teorii wychowania w tym: od ideologii wychowania do pluralizmu
i podmiotowości, kontekst teorii wychowania, diagnoza uwarunkowań życia ludzi.
4. Metodologiczne i metodyczne podstawy teorii wychowania. Jak projektować, badać, porównywać teorie wychowania oraz nauczać, poznawać, uczyć się ich. Przedmiot badań teorii wychowania.
5. Analiza porównawcza teorii i koncepcji wychowania. Ich aksjologiczne i teleologiczne podstawy, źródła. Teoria wychowania w dialogu. Teoria wychowania homo amans i inne teorie wybrane przez studentów.
6. Teorie wychowania wobec praktyki wychowawczej. Granice i mierniki oddziaływań wychowawczych. Metodyczne aspekty wychowania: cele, technologie wychowania i środki wychowania.
7. Współuczestnictwo teorii wychowania w procesie wychowania, w samowychowaniu,
w eliminowaniu błędów wychowania i pseudowychowania. Skuteczność wychowania.
8. Rodzaje, stałość i zmienność, interpretacje dziedzin wychowania.
9. Tendencje, idee w teoriach wychowania, ich otwartość. Pedagogika niepokoju wobec zagrożeń życia i bezpieczeństwa ludzi, w szczególności dzieci. Czy i jak projektować wychowanie w ciągłej zmienności egzystencji człowieka.
10.Wykład na życzenie w ramach pogotowań do egzaminu z teoretycznych podstaw
wychowania.

Ćwiczenia:
1. Jak interpretować i rozumieć teorie wychowania?
Poglądy teoretyków wychowania na ich współczesne zdefiniowanie. (Łobocki, Śliwerski, Okoń, Nowak, Górniewicz).
2. Dlaczego i jak diagnozować współczesne uwarunkowania życia ludzi dla potrzeb teorii wychowania?
Indywidualna projekcja tych uwarunkowań, a szczególnie zagrożeń bezpieczeństwa człowieka w XXI wieku.
Każdy student wykonuje swój projekt podlegający ocenie.
3. Jak interpretować i rozumieć metodologię i metodykę teorii wychowania. Zasadnicze różnice. Czy można nauczyć się wszystkich teorii wychowania?
4. Test w zakresie podstawowych, dotychczas poznanych ujęć interpretacyjnych teorii wychowania /20’/.
Jakie są źródła wyprowadzania celów wychowania? Komu i dlaczego potrzebne są współczesne cele wychowania?
5. Jakie czynniki i w jakim zakresie różnicują współczesne teorie wychowania?
Każdy student dokonuje analizy porównawczej dwóch wybranych teorii:

np. 1) Teoria wychowania w dialogu w ujęciu Janusza Tarnowskiego.
2) Teoria wychowania homo amans w ujęciu Marii Łopatkowej.
6. Diagnoza wzajemnych zależności: teorii i praktyki wychowawczej, praktyki wychowawczej dla powstawania teorii wychowania. W ćwiczeniach wykorzystać wyniki badań pt.: „Diagnoza szkolna 2009”, prezentowane w internecie.
7. Jak dokonywać pomiaru oddziaływań wychowawczych? Kto i jak ma diagnozować przemiany w ludziach w zakresie efektów edukacyjno-wychowawczych? Przykłady rozwiązań w tej mierze.
8. Czy i jak formułować w XXI wieku cele wychowania.

6. Literatura podstawowa:

1. Pedagogika. Podręcznik akademicki, cz. 1 i 2, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, PWN, Warszawa 2003.
2. Pedagogika t. 1-3, red. B. Śliwerski, Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne, Gdańsk 2006.
3. B. Śliwerski, Współczesne teorie i nurty wychowania, Impuls, Kraków 2001.

7. Literatura uzupełniająca:
1. M. Łobocki, Teoria wychowania w zarysie, Impuls, Kraków 2003.
2. J. Górniewicz, Teoria wychowania. Wybrane problemy, wyd. 2 – poprawione
i poszerzone, Toruń – Olsztyn 1996.
3. J. Tarnowski, Jak wychowywać?, Warszawa 1993.
7. Literatura uzupełniająca:
1. M. Łobocki, Teoria wychowania w zarysie, Impuls, Kraków 2003.
2. J. Górniewicz, Teoria wychowania. Wybrane problemy, wyd. 2 – poprawione
i poszerzone, Toruń – Olsztyn 1996.
3. J. Tarnowski, Jak wychowywać?, Warszawa 1993.

aka19x · Wysłany: Śro 18:24, 09 Mar 2011 Temat postu: tekst

"Przesyłam tekst,który ma związek z wykładami z teoretycznych podstaw wychowania w dniach 9.03.2011 i 16.03.2011.Jego znajomość ułatwi odbiór treści wykładów.Szweda. Proszę o potwierdzanie odbioru tego tekstu przez poszczególne grupy specjalnościowe." - treść wiadomości

Prof.Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach
dr hab. Edmund Szweda

Sztuka komunikacji w edukacji z teorii wychowania

Jest wiele czynników, uwarunkowań, które wobec edukacji w zakresie współczesnych teorii wychowania powodują, iż nauczyciele akademiccy, jak i studenci mają rozliczne powody do artykułowania trudności w tejże edukacji.
Z moich dotychczasowych doświadczeń wynika, iż jedną z najtrudniejszych barier do pokonania w dążeniu do poznania różnych koncepcji, nurtów, teorii wychowania jest język ich prezentacji, w tym także w literaturze pedagogicznej. Ta konstatacja nie wynika z komplementarnych badań poświęconych tej problematyce, lecz przede wszystkim z efektów rozlicznych relacji interpersonalnych związanych z osobistym uczestnictwem przez wiele lat w edukacji akademickiej, w zakresie historii i teorii wychowania. Ma ona także swoje rozliczne źródła i uzasadnienia w wielu publikacjach, w których podejmowane są diagnozy dotyczące współczesnej pedagogiki i jej języka. Wskazywane są czynniki wynikające m.in. z dynamicznie zmieniających się uwarunkowań współczesnej egzystencji człowieka, w tym w komunikacji językowej: „Wchodząc w języki oferowane nam przez różne dyskursy dostrzegamy bogactwo znaczeń, którymi opisywany jest świat, w którym żyjemy. Taka wędrówka uczy pokory wobec świata – jest on zbyt skomplikowany i wewnętrznie sprzeczny, rozproszony i zdecentrowany, aby można go było „stabilizować w jedną narrację”. Ta ogólna diagnoza ma także pełne zastosowanie wobec narracji dotyczącej teorii i praktyki w wychowaniu współczesnego człowieka.

Globalne, bardzo wartościowe stanowisko wobec komunikacji językowej, w tym i przewidywanym świecie życia ludzi zawiera raport UNESCO
pt.: „Przyszłość świata”, który m.in. wskazuje na istnienie 6703 języków używanych w świecie i na zagrożenia skutkujące ich wymieraniem. Główny autor tego raportu, pełniący przez kilkanaście lat funkcję Sekretarza Generalnego UNESCO – Federico Mayor, stwierdza, że problemem nie jest wielość języków, gdyż kwestie językowe można: „w znacznej mierze rozwiązać poprzez rozwój komunikowania i współpracy między kulturami. Innymi słowy, to nie języki są czynnikiem podziału, lecz brak komunikowania między kulturami odgradza ludzi”.
W tym znaczeniu bardzo ogólnym, pedagogika w Polsce do 1989 roku była praktycznie pozbawiona aspektów wielokulturowości, co niewątpliwie ma ciągle wpływ na jej możliwości w komunikacji edukacyjnej i jej język. Nie podejmując próby porządkowania i wartościowania źródeł, przyczyn powodujących trudności edukacyjne w zakresie współczesnych teorii wychowania, wskazać można następujące:
- ciągłe, niełatwe pokonywanie „drogi” w polskiej transformacji pedagogicznej, drogi wiodącej m.in. od jednowymiarowości do wielości teorii wychowania;
- wielość dyskursów o współczesnej edukacji, wychowaniu bardzo wyraźnie obecna w coraz bogatszej literaturze pedagogicznej autorstwa pedagogów polskich, europejskich, często również pozaeuropejskich;
- dostępność globalnego, a więc także wielokulturowego świata edukacyjno-wychowawczego, między innymi dzięki najnowszym technologiom informacyjnym;
- stereotypy w postrzeganiu praktyki i teorii wychowania w różnych relacjach interpersonalnych, w tym m.in.: rodzice-dzieci, nauczyciele-uczniowie, nauczyciele akademiccy-studenci, przełożeni-podwładni;
- wielopoziomowość edukacji pedagogicznej odnosząca się m.in. do etapów rozwoju: dzieci, młodzieży, dorosłych, ale także do zmieniającej się struktury wiekowej uczestników tej edukacji – np. studenci kierunku pedagogika w wieku 19-60 lat (a czasami więcej);
- ogromne zmiany w uwarunkowaniach życia ludzi, ich rozwoju w tym edukacji, uwarunkowania z licznymi zagrożeniami różnych odmian bezpieczeństwa człowieka i jednocześnie z szybko zmieniającymi się źródłami wiedzy – nowe technologie, świat mass mediów;
- interdyscyplinarny charakter teorii wychowania, z udziałem
m.in.: filozofii, psychologii, socjologii a przede wszystkim subdyscyplin
pedagogiki;
- dość powszechne opinie o kryzysie wychowania, oparte m.in. na zwiększającym się zakresie patologii społecznych, w tym narkomanii, alkoholizmie, przestępczości nieletnich, agresji i przemocy;
- trudny język przekazu dotyczący szeroko pojętej pedagogiki, a w szczególności niektórych teorii i koncepcji wychowania.
Właśnie ten wymieniony w ostatniej kolejności czynnik jest niezwykle ważny dla pokonywania trudności kształcenia z pedagogiki, a z teorii wychowania w szczególności.

Na niektóre ważne aspekty związane z językiem pedagogiki zwraca uwagę Christian Callo, w tekście zatytułowanym „Modele wychowania”, zawartym w trzytomowej tzw. „pedagogice europejskiej”.

Podkreśla m.in., iż: „Działalność wychowawcza byłaby stosunkowo łatwa, jeśli nie kryłyby się za nią złożone, interdyscyplinarne, a zarazem kontrowersyjne systemy interesów, celów, metod, koncepcji człowieka, tworząc trudne, czasami sprzeczne pojęcia”.
W dalszej części swojej publikacji poświęconej m.in. teoriom wychowania jako językowym zbiorom myśli, stwierdza: „Wychowanie jest zawsze jednocześnie językiem. Język jako komunikacyjny system wyrażania się i prezentacji jest podstawowym medium wychowania”.
Powyższej, ogólnej konstatacji podporządkowana została systematyka słowa „wychowanie”, uwzględniająca wielość płaszczyzn odzwierciedlenia i odbicia oraz rozumienie teorii wychowania jako systemów wypowiedzi.
Ujęcie Ch. Callo, dotyczące znaczenia języka dla poznawania teorii wychowania jest niezwykle istotne dla prezentowanych głównych modeli pojęcia wychowania i sieci pojęć wychowania.
Jest ono także wartościowe w kontekście dialogu wobec teorii wychowania w Polsce, czy też aktualnego dyskursu nad metateorią wychowania.
W „poszukiwaniu” uzasadnień dla postrzegania komunikacji w edukacji z teorii wychowania jako sztuki, warto również choćby fragmentarycznie odwołać się do publikacji Heina Rettera.
We „Wstępie do wydania polskiego” B. Śliwerski stwierdził: „Nie ma kształcenia i wychowania bez efektywnego komunikowania. Tak powinna brzmieć główna teza książki…” , podkreślając jednocześnie wielkie znaczenie języka dla poznawania pedagogiki.

Zdaniem B. Śliwerskiego, dla pedagogiki kompetencja komunikacyjna jest warunkiem sine qua non: „rzeczywistego wpływania przez nauczycieli, wychowawców czy opiekunów na jakość procesu kształcenia i wychowania”.
H. Retter ukazuje w swojej publikacji przede wszystkim różne teorie przydatne w komunikacji pedagogicznej, w tym m.in.: socjologiczne, filozoficzne, zorientowane psychologicznie, usytuowane w teorii systemowej.
Na ich tle zwraca jednak uwagę szczególną na komunikację codzienną, która w odniesieniu do pedagogiki decyduje o skuteczności przejścia od rozważań teoretycznych do realizacji celów praktycznych. W tym zakresie umiejętność posługiwania się stosownym językiem ma szczególne znaczenie w doradztwie pedagogicznym, w rozwiązywaniu konfliktów tak wyraźnie obecnych chociażby w edukacji szkolnej.
W sztuce komunikowania w zakresie nauk o wychowaniu podkreśla się znaczenie metody hermeneutycznej. Ta problematyka znajduje swoje odzwierciedlenie m.in. w pracach Heinza-Hermana Krügera. Według tego pedagoga hermeneutyka humanistyczna jako metoda rozumienia znaczeń jest szczególnie ważna wśród jakościowych pedagogicznych badań naukowych, ale nie jest również bez znaczenia w ilościowych badaniach empirycznych.
B. Śliwerski proponując modele podejścia badawczego do teorii wychowania, wymienia krytykę hermeneutyczną teorii wychowania z jej rozumieniem jako „sztuki wyjaśniania”.

W tym modelu ważne jest współuczestnictwo, aktywność samego badacza poznającego teorie wychowania: „Nie da się przekładać tekstu z języka na język, „nie mówiąc samemu”. Rozumiejący wnosi do tego procesu swoje własne założenia”.
Wydaje się, że takie podejście w edukacji z teorii wychowania jest zbyt mało „obecne”, a w sytuacji wielości teorii wychowania metoda, kompetencja do ich poznawania ma znaczenie podstawowe.
Czy określenie zawarte w tytule prezentowanych refleksji: „Sztuka komunikacji w edukacji z teorii wychowania” jest zasadne?
W moim przekonaniu tak, gdyż przede wszystkim podkreśla skalę trudności w dochodzeniu przez uczestników edukacji w tej mierze do najwyższej, ale niezbędnej jakości.
Nauczyciel akademicki realizujący program kształcenia z teorii wychowania „dotyka” problematyki najtrudniejszej wskazując nie tylko teoretyczne podstawy dla wychowania człowieka w XXI wieku. Jednocześnie prezentuje możliwości wyboru wobec studentów dla bycia przez nich wychowawcami innych – własnych dzieci, przedszkolaków, uczniów różnych poziomów edukacji a być może także ich rodziców. Kogo i jak wychowywać, w znaczeniu przygotowywać do życia i rozwoju w dynamicznie zmieniających się uwarunkowaniach? To pytanie należy do najtrudniejszych, a skłonienie do poszukiwania odpowiedzi jest możliwe tylko wówczas, gdy w relacjach interpersonalnych zapewniona zostanie właściwa komunikacja, dla której język komunikowania ma znaczenie szczególne. Przywołanie zaledwie kilku poglądów co do znaczenia komunikacji, w tym komunikacji językowej w edukacji z teorii wychowania ukazuje skalę trudności niezbędnych do pokonania zarówno przez nauczyciela akademickiego jak i studentów.

W dążeniu do uznania jako wartości sztuki komunikowania w pedagogice, niezbędne jest ciągłe zadawanie pytań co i dlaczego zawodzi w tej mierze, zarówno w teorii pedagogicznej, jak i w badaniach pedagogicznych oraz w praktyce wychowawczej.

Ola

Test dotyczący weryfikacji wiedzy z zakresu podstawowych pojęć i treści
z przedmiotu: teoretyczne podstawy wychowania będzie obejmował:

1.Definicje teorii wychowania;
2.Przedmiot teorii wychowania;
3.Definicje wychowania;
4.Strukturę procesu wychowania i jego definicję;
5.Dziedziny wychowania;
6.Cele, zasady, metody, techniki , środki wychowania;
7.Podmiotowość i przedmiotowość w wychowaniu;
8.Aksjologię wychowania;
9.Samowychowanie;
10.Teorię wychowania w dialogu;
11.Teorię wychowania homo amans.
Test zostanie przeprowadzony w dniu 11.05.2011 w czasie pierwszych 15 minut wykładu.

martynac12

a może ktos opracował te pytania?? Albo jakoś razem byśmy to zrobili?? =]

Blusik

Ja pierdzielę!!!!!!!!!!!!
Szkoda że on nam tego nie podał dzień przed egzaminem - na to samo by wyszło :/